اثرات نور در معماری داخلی بر خلق و خوی انسان و رفتار اجتماعی

اثرات نور درمعماری داخلی برخلق وخوی انسان ورفتار اجتماعی

اثرات نور در معماری ؛ امروزه، دانشمندان، طراحان و روانشناسان معتقدند كه نورها نقش مهمي بر خلق و خوي انسان و رفتارهاي اجتماعي

دارند در اين روش، اين دامنه تحقيق، مفهوم جديدي را در طراحي صنعتي تجاري و مسکوني در دهه هاي اخير

ارائه كرده است با اشاره به روح بخشي فضا، نور به موضوع كاربردهاي گسترده اي در اصول طراحي محيطي تبديل

شده است اخيرا ، دانشمندان معتقدند كه نور غالبا در طراحي داخلي به افزايش كاربرد به جاي مولفه اصلي طراحي

در كنار شکل، رنگ، بافت و غيره مي پردازد پس اين سوال پيش مي آيد كه چگونه طراحان، مربيان و دانش جويان

در طراحي نور به تعريف مجدد نور به عنوان عامل شركت كننده در تركيبات سه بعدي دست مي يابند؟

نورپردازي با طراحي مناسب يکي از مولفه هاي مهم طراحي است كه توانايي فرد را در اجراي فعاليت هاي طبيعي

روزانه مورد پشتيباني قرار داده و سطح ناتواني ناشي از اين كمبودها را كاهش مي دهد. نور روزانه حاوي طيفي است

كه در آن ساعت شبانه روزي حساسيت بالايي داشته و سطوح بالاتر نور را در طي روز فراهم مي سازد. باغچه هاي

بيرون از خانه و دسترسي آسان به آنها فرد را براي بيرون رفتن تشويق مي كند و مواجهه منظم را با نور مستقيم

فراهم مي سازد. تركيب نورپردازي مناسب درون خانه و مواجهه منظم نور در طول روز به سبک فعال زندگي و بهبود

كيفيت زندگي مي پردازد .

اخيرا ، محققين دريافته اند كه مولفه هاي كيفيت خدمات اداري رابطه فيما بين بوده و اين مساله را بايد با ديدگاه

وسيع تر مورد حصول قرار داد ( 2) شناخت جامع نيازمند بررسي كليه فاكتورهاي موثر بر درک كيفيت خدمات و

شفاف سازي نقش محيط داخلي بر اين درک است .محيط داخلي شامل مولفه هاي فيزيکي و پيراموني در كنترل بر

ايجاد خدمات است .هر چند طراحي چنين مولفه هايي بر تخصص در طراحي داخلي وابسته است تحقيق بر كيفيت

خدمات درمجامع اقتصادي بدون اشاره بر دانش طراحي اجرا شده است. مبنای فعالیت اقتصادی را با استفاده از طراحي داخلي در مکان خدمات و افزودن بر پيکره دانش با طراحي داخلي ايجاد كرده است .

چرا تغييرات نور بر انسان تأثيرگذار است؟

چرا طيف رنگ بر رفتار انسان موثر است؟

چگونه نورپردازي بر درک مفاهيم اشخاص اثر مي گذارد؟

به اين دليل پژوهش فرض بر آن است كه نورپردازي طبيعي و مصنوعي و حالات و خلق و خوي افراد مختلف بار

جنسيت متفاوت در سنين گوناگون در فضاهاي تعريف شده اثر گذار است.

در كل، مسايل محيطي داراي دو جنبه هستند اول اثرات فعاليت انسان بر ثبات اكولوژيک و دوم اثرات محيط بر

سلامت و بهزيستي انسان. (گروه تحقيق معتقد است كه نورپردازي بر سلامت، عملکرد و خلق و خوي و رفتارهاي

اجتماعي موثر است) .(آنها از 32 آيتم نورپردازي متفاوت در ايجاد پرسشنامه در آناليز چندين مولفه مهم و ارائه

اثرات نور در رفتارهاي انساني استفاده كردند .اين مولفه ها شامل روشنايي، نور در طول روز با بافت اجتماعي و غيره

بودند. پرسشنامه طراحي شده را مي توان در كشف پاسخ به نورپردازي داخلي و كشف بررسي تکنولوژي هاي

نورپردازي در آينده نزديک بکار برد  .)

2 پیشینه تحقیق:

يوشيکا ميوا به بررسي اثرات طراحي داخلي بر ارتباطات انساني و اثر بخشي بازسازي دكوراسيون اتاق مشاوره و

تغيير رنگ اتاق ها پرداخت. در اين نمونه، آنها چهار دكوراسيون را در اتاق هاي مختلف بکار بردند و اين دكوراسيون

ها را با انواع مختلف نور تركيب نمودند. آنها دانشجويان را به صورت مراجعه كنندگان در هر اتاق پذيرفتند. همچنين

يک مصاحبه كننده را براي هر مراجعه كننده به عنوان مشاور قرار دادند .در ادامه، مراجعه كنندگان پرسشنامه را در

حالات متفاوت ذهني بر مبناي رنگ هاي تيره يا روشن پر كردند نتيجه نشان داد كه تركيب دكوراسيون ها با نورها

احساس آرامش بيشتري را به مشتريان مي داد. به هر حال محققين هيچ الگوي مشخصي را در دكوراسيون نيافتند .

از اينرو احساسات لذتبخش و آرام كننده در رابطه با نور كم مي توانست به درک جذابيت مشاور و خود افشاگري

درمانجو كمک كند. نتايج نشان مي دهد كه طراحي داخلي بر ارتباط افراد و ساير روابط در اتاق هاي مشاوره تأثير

دارد. به هر حال گروه بزرگي از محققين معتقدند كه شرايط نورپردازي تحت تأثير شرايط مورد نياز در فضاي فردي

هستند. لسلي ادامز و ديويد زوكرمن ( 6) نشان دادند كه كاهش در نورپردازي و كاهش اندازه اتاق اثرات مشابهي بر

شرايط لازم در فضاي بين فردي دارند . آنها 98 دانشجوي دختر را در آزمايشات خود انتخاب كردند و اين دانشجويان تحت شرايط روشنايي و تاريکي با استفاده از روش توقف فاصله مورد اندازه گيري قرار گرفتند . نزديکي بين فردي، تحت تابش نور ناراحتي كمتري را در مقايسه با تاريکي به همراه داشت .

اثر نور در معماری ؛ طيف هاي رنگ هاي متفاوت بر خلق و خوي انسان و عملکرد شناختي او موثر است به اين ترتيب مطالعه

تأثيرگذاري رنگ هاي داخلي بر خلق و خوي انسان يکي از ديدگاه هاي مهم در بررسي رفتار اجتماعي و تعاملات

انساني است. ميلديويم (7) از اين مفهوم در مطالعه خود استفاده كرد و تأثير رنگ هاي داخل ساختمان، جنسيت و

سن در رفتار اجتماعي انسان را مورد تحقيق قرار داد. او تئوري را پيشنهاد كرد كه در آن رنگ هاي داخلي در

دكوراسيون در فروشگاه ها منبع موثري هستند كه مفاهيم هيجاني را القا مي نمايند و اين مفاهيم در جنس و سن و

يا هر دو متفاوت است.

علاوه بر اين، كالر و همکارانش دركار تحقيقي خود نشان دادند كه نورپردازي دروني و رنگ تأثير سيستماتيک بر

افراد شاغل در داخل دارد. مطالعه آنها بر محيط كاري واقعي در فصول مختلف و در كشورهايي با عرض هاي

جغرافيايي مختلف انجام شد. مجموع 988 نفر همه ي بخش هاي مطالعه را كامل كردند. در كشورهايي شمال دور

خط استوا، تفاوت معناداري در حالت رواني در طول سال وجود دارد و اين وضعيت در كشورهاي نزديک استوا ديده

نمي شود . هنگامي كه چهار كشور با هم مورد بررسي قرار گرفتند مشخص شد كه نور و رنگ محل كار نيز بر حالات

خلقي افراد شاغل تأثير گذار است. حالات خلقي كاركنان با كاهش نور در پايين ترين حد خود قرار داشت .پس

حالات روحي با افزايش نور به بالاترين حد خود مي رسيد اما هنگامي كه روشنايي بسيار زياد مي شد حالات خلقي

مجددا كاهش مي يافت. از سوي ديگر، روشنايي با اندازه گيري در مفاهيم ذهني، تأثير معناداري در حالات خلقي در

هر زمان از سال نداشت. رابطه بين خلق و خو و فاصله به پنجره مجاور دو نمايي بود . همچنين نتايج نشان مي دهد

كه استفاده از طراحي رنگ خوب مي تواند حالات مثبت را به همراه آورد .گفته مي شود كه تحقيقات آينده بر نور و

رنگ بايد به عنوان بخشي از سيستم كاملتر در ايجاد ساختمان هاي سالم تر صورت پذيرد.

-3 روش تحقیق:

روش تحقيق تفسيري – تحليلي مي باشد .در اين روش فرد و انگيزه هايش جايگاه مهمي پيدا مي كنند. تفسير

عقلاني توضيح ميدهد كه معني و علل انجام يک عمل را با توجه به ارزش هاي گروه و زمان مي توان تفسير كرد.اين روش نمي تواند با عدد رابطه ي متغيرها را بيان كند و بيشتر فضاي توضيح و تفسير و اكتشاف است و مي خواهد معنايي كه اتفاق افتاده را توصيف دقيق تري كند. روش تفسيري بر امور باطني تمركز مي كند بر خلاف روش

پوزيتيويستي كه بر ظاهر قضيه تأكيد دارد. روش تفسيري روشي كيفي، توصيفي و بياني است.

در اين نوع تحليل، داده ها در اصل به صورت گفتار توليد مي شوند؛ ولي بعدا آنها را به منظور تحقيق با دقت و

وسواس فراوان و با استفاده از علائمي كه تأكيدها، مکثها، خنده ها و ساير ظرايف زير كلامي را هم بر كاغذ بياورد،

به نوشتار تبديل مي كنند .موضوع اين دسته از مطالعات به يک معنا “پيام” است. تحليل گفتمان عمدتا در علوم

سياسي ريشه دارد؛ ولي در شاخه هاي مختلفي از علوم ديگري، مانند زبان شناسي، انسان شناسي، جامعه شناسي و

روان شناسي اجتماعي نيز كاربرد دارد .

-4 یافته های پژوهش :

امروزه نورپردازي و استفاده از رنگ هاي متفاوت در ساختمانهاي مسکوني و تجاري نقش حياتي در سرگرم سازي

تجارت و زمينه هاي مرتبط دارد .در واقع ، اين دو مولفه تأثير بالايي بر حالات هيجاني مشتري ، اولويت ها و تمايلات رفتاري اعمال مي كنند . براي مثال، طراحي هتل ها يکي از زيرالگوهايي است كه مي تواند اثرات نورپردازي

دروني را در حالات خلقي افراد و رفتارهاي اجتماعي نشان مي دهد. مطالعه نورپردازي در طراحي هتل، رابطه مثبت

را بين لذت بخشي و اولويت بخشي پديدار مي سازد. جويول پي چندين نتيجه ي تجربي را در مقايسه اتاق پذيرايي

آمريکايي و اولويت بخشي كره اي بر مبناي طراحي نور و رنگ بکار برد. او دريافت كه آمريکايي ها اتاق پذيرايي هتل

را با تراكم پايين و نورهاي روشن كننده و گرم ترجيح مي دهند، در حاليکه كره اي ها تراكم و رنگ روشن گرم را مي پسنديدند .او 175 نمونه بزرگسال شامل 87 آمريکايي و 88 كره اي را تشکيل داد. علاوه بر اين در اينجا دريافت كه شركت كنندگان آمريکايي نور كم را مهيج تر از نور روشن مي دانند در حاليکه شركت كنندگان كره اي نور روشن را مهيج تر مي دانستند .در پايان، او بيان داشت كه شركت كنندگان آمريکايي تحت شرايط نور كم از اتاق پذيرايي استفاده مي كنند و كره اي ها تحت شرايط نور زياد، اتاق پذيرايي را انتخاب كرده و مدت بيشتري در آن مي مانند.

آني بومستارک به مطالعه اثرات نور داخلي بر خلق و خوي انسان از طريق تزئينات اتاق پرداخت . خرده فروشان

بايد از تأثير اين نقطه تصميم گيري در افزايش فروش آگاه باشند. اثرات نورپردازي در اين تحقيق به عنوان مهمترين

مولفه در پرده هاي اتاق ها در نظر گرفته شده است بدين ترتيب محيط فيزيکي بر مصرف كننده تأثير مي گذارد.

محيط فيزيکي شامل مولفه هاي طراحي مثل ترتيب وسايل، مبلمان و تجهيزات و مولفه هاي حسي بصري مانند رنگ، بافت و نورپردازي است. اين دو جنبه به همراه فاكتورهاي پيراموني، محيط داخلي را خلق مي كنند.

محققي به مطالعه توزيع نور در دفاتر با استفاده از شبيه سازي كامپيوتري و برنامهRay Front/Radiance and Dayism پرداخت. اثر نماي خارجي با توجه به نور در دسترس و آرامش بصري مقايسه شد. اين مطالعه بر يک

دفتر واحد متمركز شد اما فضاي پلان باز نيز مورد بررسي قرار گرفت. نتيجه اين است كه open-plan هر پنجره بزرگ به مفهوم بهتر بودن خودكار نور نيست .اين مسأله در محيط آزاد با روشنايي زننده بدون معيارهاي ديگر به

دشواري حاصل مي شود براي مثال با افزودن پرده هاي داخلي امروزه كارهاي مبتني بر كامپيوتر شامل مشاهده

سطح عمودي خود فروزان و همچنين افزايش ريسک درخشندگي زياد در مقايسه با مشاهده بر روي كاغذ است.

خط بينايي افزايش يافته و ميدان مركزي ديد احتمالا شامل پنجره به ويژه در فضاهاي پلان باز مي گردد .

سطح پنجره بزرگتر، احتمال بيشتري را در ايجاد درخشندگي زياد در پنجره ايجاد مي كند، به منظور كاهش ريسک

درخشندگي زياد، بايد صفحات كامپيوتر از پنجره شوند و به سمت موقعيت عمود چرخش يابند.

كنز ( 13 ) آزمايشات مهمي را در مطالعه تأثير نورپردازي دروني، جنسيت و سن بر حالات خلقي و عملکرد شناختي

اجرا كرد .فرض بر اين است كه نورپردازي دروني منبع موثري است كه به انتقال مفاهيم هيجاني مي پردازد كه در

جنس و سن متفاوت است .تعامل دو سويه بين نوع لامپ و جنس بر خلق و خوي منفي نشان مي دهد كه افراد

جوانتر ( 23 ساله) در نور سفيد، گرم در حال كار كردن بر فعاليت هاي شناختي به مدت 90 دقيقه، به حفظ حالا

منفي پرداختند در افراد مسن تر ( 65 ساله) نور سفيد سرد (آبي) تأثير مشابه را ايجاد مي كرد. زنان جوانتر حالت

خلقي مثبت را همچنين حالات منفي را بهتراز مردان حفظ مي كردند و تأثير سن برجسته بود .

سه مطالعه به بررسي ) 14 ( اثرات جنبه هاي كليدي نورپردازي داخلي (توزيع طيفي و درخشندگي) بر اجراي كار

بدون پردازش بصري پرداختند اين فرضيه مطرح شد كه شرايط نورپردازي تأثير مثبت را در ميان افراد داشت و بر

رفتار و شناخت به شيوه منطبق با يافته هاي پيشين اثر مي گذاشت .در مطالعه 1 افراد مونث و مذكر با سطوح نسبتا پايين روشنايي(150 لوکس) عملکرد بالاتر را در شغل پديدار مي ساختند و دامنه وسيع تري از لغات در الگوهاي

 ویژه لغات در مقایسه با افراد در سطوح بالای تابش نور (150 لوکس) دیده مي شد .در مطالعه دوم، افراد كه با نور

سفيد گرم مواجه شدند اولويت هاي قوي تري در حل تعارضات بين فردي از طريق همکاري و اولويت هاي ضعيف

تر را در حل تعارضات از طريق اجتناب در مقايسه با مواجه افراد با نور سفيد سرد نشان دادن، علاوه بر اين تابش

نور و توزيع طيفي (رنگ) بر ايجاد اهداف در فرد و فعاليت كد گذاري دفتري تأثيرگذار بود در مطالعه سوم دريافت

هديه غیرمنتظره و مواجهه با نور سفيد گرم بود و حجم زمان اختصاص يافته به فعاليت هاي داوطلبانه بدون

دستمزد را افزايش مي داد .علاوه بر اين در فقدان هديه، افراد زمان داوطلبانه بيشتري را در نور پايين تر نسبت به

نور بالاتر اختصاص مي دادند .

وال و ال بري ( 15 ) به بحث بر نشانه هاي متفاوت در قضاوت بر تجربه به رستوران پرداختند. كاربردي – كيفيت

فني غذا و خدمات ، مکانيک – طراحي پيراموني و ساير طراحي ها و مولفه هاي فني، انساني – عملکرد، رفتار و ظاهر كاركنان .يکي از اين مولفه هاي قضاوتي، نورپردازي است كه با خلق و خوي انسانها و رفتار مشتريان در رابطه است. در اين بخش آنها دريافتند كه در رستوران نور نرم و سفيد برفي روميزي و شمعدان هاي بلورين در هيلاري دارک وهمکارانش (17 ) بر رنگ و نورپردازي در طراحي بيمارستان ها پرداخت. اطلاعات اندكي در اين زمينه موجود است درخواست گرديد در ابتدا 20 بيمارستان براي ايجاد nhs گزارش نورپردازي و الگوهاي طراحي نور، توسط ايالا

توويري از عملکرد جاري و شناسايي مسايل كليدي انتخاب شدند كه در آنها طراحي رنگ به تقويت محيط براي

بيماران، كاركنان و ملاقا كنندگان مي پرداخت